Theo Swagemakers

1898 - 1994

Theo Swagemakers kwam uit een welgestelde familie in Tilburg. Zijn vader was er wollenstoffenfabrikant en als jonge man was hij bestemd voor de opvolging. Hij leerde in de fabriek veel over kleuren en kleurgebruik maar zou die kennis niet voor de handel maar voor de kunst gebruiken. Hij wilde schilder worden en nam les bij de portret-, bloemen- en stillevenschilder Jan Petrus van Delft.
Met financiële steun van zijn vader vervolgde hij in 1923 zijn opleiding aan de Academie voor Schone Kunsten te Brussel. Na drie jaar reisde hij door naar Parijs, om zijn opleiding af te ronden aan de Academie Colorossi. Hij maakte er kennis met het impressionisme en verkeerde met collega-kunstenaars als Charles Eyck en Kees van Dongen.
In 1929 brak hij door met een expositie van zijn werken in de Galerie Jacob te Parijs waar de Franse staat een werk van hem aankocht. In datzelfde jaar bezorgde zijn portret van de Russische graaf Obolensky, één van de aanslagplegers op Raspoetin, hem grote faam. De Franse en de Nederlandse pers prezen dit werk hetgeen resulteerde in portretopdrachten vanuit Nederland. Dat was de reden om terug te keren. In 1932 vestigde hij zich in Amsterdam om er een leven lang te schilderen.

Swagemakers portretteerde leden van het Koninklijk Huis, kerkvorsten, industriëlen en bankiers, maar ook collega's, vrienden en zijn vrouw Elly en hun enig kind, Victor. Als portrettist was hij zeer geliefd en bijgevolg zeer gevraagd: er zijn zo'n elfhonderd portretten van zijn hand bekend. Een inventarisatieproject binnen het museum probeert al deze werken te traceren en te identificeren.
Naast werk in opdracht schilderde en aquarelleerde hij landschappen en zeegezichten doorgaans tijdens vacanties. Het meest productief was Swagemakers als schilder van stillevens. De brutale schikking der objecten leverde hem de bijnaam 'de Morandi van het Noorden' op. Het schilderen hield hij vol tot aan zijn dood in het Rosa Spierhuis te Laren in 1994.

Het complete oeuvre van Theo Swagemakers bestaat uit ruim tweeduizend werken.